Κυριακή 5 Μαΐου 2013

Πάσχα






Ονομασία Πάσχα

Το Πάσχα είναι η μεγαλύτερη γιορτή του χριστιανισμού.
Προέρχεται από το εβραϊκό Πάσχα, που έχει τις ρίζες του στην
αρχαία Αίγυπτο.
Με το “Πισάχ” -η λέξη σημαίνει διάβαση- οι Αιγύπτιοι γιόρταζαν τη
διάβαση του ήλιου από τον ισημερινό, την εαρινή δηλαδή ισημερία και
μαζί της τον ερχομό της άνοιξης.
Οι Εβραίοι καθιέρωσαν και αυτοί τη γιορτή με την ονομασία “Πεσάχ”
(διάΒαση-υπέρβαση) σε ανάμνηση της απελευθέρωσης τους από τους
Αιγυπτίους και της διάβασης της Ερυθράς θάλασσας.
Παράλληλα όμως και για να χαιρετίζουν το
τέλος του χειμώνα και την αρχή της άνοιξης.

Στη χριστιανική γιορτή δόθηκε το όνομα “Πάσχα” και με απόφαση
της Α’ Οικουμενικής Συνόδου, το 325 μ.Χ.
Ορίστηκε να γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά από
την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας.
Το χριστιανικό συμβολισμό του Πάσχα καθιέρωσε για πρώτη φορά
ο Απόστολος Παύλος.
Από την εποχή που οι χριστιανοί άρχισαν να γιορτάζουν το Πάσχα,
διατήρησαν ορισμένα χαρακτηριστικά του Εβραϊκού και πρόσθεσαν άλλα.

Το Χριστιανικό Πάσχα (η Πασχαλιά) είναι η μεγαλύτερη
γιορτή του Χριστιανισμού. Γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά
την πανσέληνο που ακολουθεί την
εαρινή ισημερία της 21ης Μαρτίου μη συμπεριλαμβανομένης, κατά
το Ιουλιανό ημερολόγιο στην Ορθόδοξη εκκλησία και κατά το
Γρηγοριανό στην Ρωμαιοκαθολική.
Γιορτάζεται η ανάσταση του Ιησού Χριστού που έγινε το 33 μ.Χ.
Με τον όρο Πάσχα αναφερόμαστε είτε στην εβδομάδα του Πάσχα μέχρι
το Σάββατο της Διακαινησίμου, είτε στην περίοδο των 50 ημερών
που ακολουθούν το Πάσχα, μέχρι την εορτή της πεντηκοστής ημέρας
από του Πάσχα, τη λεγόμενη 
Πεντηκοστή.

Χριστιανικό Πάσχα, Πασχαλινές γιορτές

“Εορτών εορτή και πανήγυρις εστί πανηγύρεων” λέει το τροπάριο.
Το Πάσχα μαζί με την “εκ νεκρών Ανάσταση” του Χριστού, τη νίκη Του δηλαδή
ενάντια στο θάνατο, γιορτάζει και την ανάσταση της άνοιξης, το ξύπνημα της φύσης
μετά τη νάρκη του χειμώνα.
Η γιορτή του Πάσχα, λόγω της σπουδαιότητάς της, επηρεάζει το εορτολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας τόσο 40 ημέρες πριν από αυτό
(Μεγάλη Τεσσαρακοστή, Τριώδιο) όσο και 50 ημέρες μετά
(περίοδος Πεντηκοσταρίου).
Οι ακολουθίες που τελούνται έχουν αρχαιοπρέπεια (ανάγονται στους πρώτους
αιώνες του Χριστιανισμού), κατάνυξη και λαμπρότητα, και
περιγράφονται λεπτομερώς στο τυπικό της Εκκλησίας.
Με τη λέξη ΠάσχαΛαμπρή και Λαμπρά -στην Κύπρο- εννοούμε δυο βδομάδες
που αρχίζουν από την Ανάσταση του Λαζάρου και τελειώνουν
την Κυριακή του Θωμά.
Τη βδομάδα των Παθών και τη βδομάδα της Λαμπρής ή Λαμπροβδομάδα.
mospagebreak title=Πάσχα στα Βυζαντινά χρόνια}



Τα έθιμα της Κυριακής του Πάσχα σε όλη την Ελλάδα


Κάθε περιοχή, από τη Ρόδο ως τη Κέρκυρα και από την Κρήτη ως τη Θράκη γιορτάζει το Πάσχα με το δικό της μοναδικό τρόπο
 Το Πάσχα είναι η μεγαλύτερη γιορτή της χριστιανοσύνης και όπως είναι λογικό γιορτάζεται σε όλη την Ελλάδα με μοναδικό τρόπο.

Μακεδονία

 Παλαιότερα στη Μακεδονία η νοικοκυρά έβαζε το πρώτο αυγό στο εικονοστάσι, από όπου το έβγαζε με την πυροστιά μόνο όταν έβρεχε ή άστραφτε, για να "ξορκίσει" το χαλάζι και τις πλημμύρες. Σε κάποια χωριά της Μακεδονίας, όπως οι Ελευθερές, μέχρι πριν από λίγα χρόνια σημάδευαν το κεφάλι και την πλάτη των μικρών αρνιών με τη μπογιά που είχε χρησιμοποιηθεί για το βάψιμο τον αυγών.
 Όσο το κόκκινο πανί ήταν κρεμασμένο στο μπαλκόνι ή το παράθυρο, οι γυναίκες δεν έπλεναν ούτε και άπλωναν ρούχα, γιατί το θεωρούσαν κακό σημάδι, ενώ τα πρώτα αυγά που έβαφαν τα έστελναν μαζί με τσουρέκια στα πεθερικά τους.
 Στη Θάσο στην Κοινότητα Λιμεναρίων διατηρείται το πανάρχαιο έθιμο "Για βρέξ Απρίλη μ", που γιορτάζεται την Τρίτη του Πάσχα. Συγκροτήματα απ όλη την Ελλάδα χορεύουν δημοτικούς χορούς.
 Στην Ιερισσό της Χαλκιδικής έχουν το έθιμο "Του μαύρου νιου τ' αλώνι", που γιορτάζεται την Τρίτη του Πάσχα. Μετά την επιμνημόσυνη δέηση και την εκφώνηση του πανηγυρικού, οι γεροντότεροι αρχίζουν τον χορό. Σιγά-σιγά πιάνονται όλοι οι κάτοικοι και συχνά ο χορός έχει μήκος τετρακόσια μέτρα. Τραγουδούν και χορεύουν όλα τα Πασχαλινά τραγούδια και τελειώνουν με τον "Καγκέλευτο" χορό, που είναι η αναπαράσταση της σφαγής 400 Ιερισσιωτών από τους Τούρκους, κατά την επανάσταση του 1821.

 Ο χορός περνά κάτω από δάφνινη αψίδα όπου υπάρχουν δύο παλικάρια με υψωμένα σπαθιά και στη μέση του τραγουδιού διπλώνεται στα δύο με τους χορευτές να περνούν ο ένας απέναντι από τον άλλο για τον τελευταίο χαιρετισμό. Κατά την διάρκεια της γιορτής μοιράζεται, καφές που βράζει σε μεγάλο καζάνι "ζωγραφίτικος", τσουρέκια και αυγά.
Οι Αυγομαχίες στην Καστανούσσα και στις Κρηνίδες Καβάλας

 Το έθιμο των αυγομαχιών αναβιώνει σε αρκετές περιοχές της χώρας και ειδικά της Βόρειας Ελλάδας, όπου εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες ποντιακής καταγωγής.
 Στην Κεντρική Μακεδονία, και στην Καστανούσα του δήμου Σιντικής, στις Σέρρες, οι "αυγομαχίες" γίνονται τη δεύτερη μέρα του Πάσχα. Το έθιμο συμβολίζει την Ανάσταση του Κυρίου και τη σύγκρουση του καλού με το κακό.
 Η προετοιμασία ξεκινάει από το Δεκέμβριο, όπου οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό ξεκινούν να συλλέγουν τα αυγά, αφού έχουν ταΐσει τις κότες τους με σιτάρι, άμμο και μαρμαρόσκονη για να κάνουν αυγά με γερό τσόφλι. Βασικός κανόνας του εθίμου είναι η χρήση μόνο αυγών κότας. Ο κάθε ένας που συμμετέχει στην "αυγομαχία" έχει στη διάθεσή του 30 αυγά και νικητής αναδεικνύεται αυτός που έχει τα λιγότερα σπασμένα αυγά.

 Στη Δημοτική Κοινότητα Κρηνίδων του Δήμου Καβάλας και εκεί τη δεύτερη μέρα του Πάσχα αναβιώνουν οι "αυγομαχίες". Μικροί και μεγάλοι κάτοικοι της περιοχής, με ιδιαίτερη φροντίδα παρουσιάζουν τα αυγά τους και ξεκινούν μια ιδιόμορφη μάχη τσουγκρίσματος. Η προετοιμασία αυτής της γιορτής ξεκινάει εβδομάδες πριν, με τη συγκέντρωση των καλύτερων αυγών από κότες και φραγκόκοτες.

 Επίσης το έθιμο με τις αυγομαχίες αναβιώνει και στο Θρυλόριο του Ν. Ροδόπης, στο Μαυρόβατο και στο Μυλοπόταμο Δράμας, στα Λευκάδια Βεροίας και στη Κρύα Βρύση Γιαννιτσών.

 Στη Δυτική Μακεδονία, ανάσταση στο νεκροταφείο του Αγίου Γεωργίου κάνουν οι κάτοικοι της Κοζάνης. Συγκεντρώνονται γύρω από το μνήμα του νεκρού τους και με αναμμένη τη λαμπάδα περιμένουν το "Χριστός Ανέστη", ενώ δεν ξεχνούν ν' αφήσουν ένα κόκκινο αυγό στο μνήμα για να "χορτάσει" το χαμένο μέλος της οικογένειας.

Οι κούνιες στα Γιαννιτσά

 Τη δεύτερη μέρα του Πάσχα στα Γιαννιτσά του νομού Πέλλας θα αναβιώσει το έθιμο "Κουνιές". Το έθιμο αυτό γινόταν γιατί η "αιώρηση", δηλαδή το κούνημα, θεωρούνταν ότι γινόταν "σε καλό", υπέρ υγείας και πλούσιας σοδειάς.

 Στην περιοχή της Δράμας, το δικό της χαρακτήρα έχει η Δευτέρα του Θωμά στους Σιταγρούς, όπου οι εκεί εγκατεστημένοι Πόντιοι συνεχίζουν πανάρχαια έθιμα των κοιτίδων τους, όπως επισκέψεις στα μνήματα, με διανομή κόκκινων αυγών και γλυκισμάτων και με τραγούδια, έθιμα με καθαρά αρχαϊκή μορφή και με συνακόλουθες μεταφυσικές δοξασίες και αντιλήψεις.

Κεντρική Ελλάδα

 Στην Αράχωβα, ανήμερα του Πάσχα ξεκινάει η περιφορά της Εικόνας του Αγίου Γεωργίου την οποία συνοδεύουν περί τα 500 άτομα ντυμένα με παραδοσιακές φορεσιές. Την επομένη πραγματοποιείται αγώνας δρόμου των γερόντων (ανηφορικός δρόμος), οι οποίοι ξεκινούν από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και φτάνουν στο λόφο. Ακολουθούν χορευτικά συγκροτήματα και το απόγευμα χορεύουν γυναικείοι χορευτικοί σύλλογοι. Οι εκδηλώσεις συνεχίζονται με κλέφτικα αγωνίσματα, όπως το σήκωμα της πέτρας.

 Στην Αμφίκλεια και συγκεκριμένα το Δαδί δημιουργούνται "λάκκοι", όπου ψήνονται πολλά αρνιά μαζί, ενώ προσφέρονται αυγά, κρασί, και γλυκά.

 Στη Λιβαδειά, το πιο χαρακτηριστικό έθιμο της πόλης, είναι το γνωστό "Πάσχα της Λιβαδειάς", με τους νέους της πόλης να συμμετέχουν στο έθιμο του "λάκκου". Μετά την Ανάσταση και πριν ξημερώσει οι κάτοικοι ετοιμάζουν την φωτιά. Ένας, κάνοντας το σταυρό του, βάζει φωτιά στο σωρό με τη λαμπάδα της Αναστάσεως.

 Με ραντίσματα νερού και συχνό χτύπημα με ένα μακρύ ξύλο, η θράκα είναι έτοιμη για να ψηθούν τα αρνιά. Το γλέντι διαρκεί μέχρι το απόγευμα και συμπληρώνεται με τη συμμετοχή παραδοσιακών χορευτικών συγκροτημάτων και την καύση πυροτεχνημάτων.

 Στο Αιτωλικό την Κυριακή του Πάσχα κάθε γειτονιά, είναι μία μεγάλη υπαίθρια ψησταριά, όπου ο χορός και το τραγούδι έχουν τον πρώτο λόγο, ενώ προσφέρονται κρασί και παραδοσιακοί μεζέδες δωρεάν.

Κυκλάδες

 Στην Κύθνο, το πιο επιβλητικό έθιμο του νησιού είναι αυτό της "Κούνιας". Την Κυριακή του Πάσχα, στην πλατεία του νησιού, στήνεται μία κούνια, στην οποία κουνιούνται αγόρια και κορίτσια ντυμένα με παραδοσιακές στολές. Αυτός ή αυτή που θα κουνήσει κάποιον, δεσμεύεται ενώπιον Θεού και ανθρώπων για γάμο.

 Η Σύρος βιώνει με ιδιαίτερο τρόπο το Πάσχα. Οι δύο θρησκευτικές της κοινότητες, η Ορθόδοξη και η Καθολική, γιορτάζουν συγχρόνως τις μέρες του Πάσχα.

 Στη Νάξο στο πασχαλινό τραπέζι ξεχωρίζει το παραδοσιακό "μπατούδο", κατσικάκι γεμιστό με εντόσθια, λαχανικά, ρύζι, αυγά και τυρί ψημένο στο φούρνο.

Ιόνια νησιά

 Ιδιαίτερα τα έθιμα στα Ιόνια νησιά, όπου την Κυριακή του Πάσχα κάθε εκκλησία βγάζει την Ανάσταση με φιλαρμονικές, σχολεία, προσκόπους και χορωδίες.

 Στην Πάτμο την Κυριακή του Πάσχα στο Μοναστήρι της Πάτμου γίνεται η 2η Ανάσταση κατά την οποία το Αναστάσιμο Ευαγγέλιο διαβάζεται σε επτά γλώσσες και από τον ηγούμενο μοιράζονται κόκκινα αυγά στους πιστούς.

 Την Κυριακή του Πάσχα πραγματοποιείται ο χαλκουνοπόλεμος στο Αγρίνιο με τα αυτοσχέδια πυροτεχνήματα. Επί τουρκοκρατίας, οι κάτοικοι δοκίμαζαν την ποιότητα του μπαρουτιού, το οποίο χρησιμοποιούσαν στη συνέχεια κατά των Τούρκων. Οι λεγόμενοι χαλκουνάδες συγκεντρώνονταν στην κεντρική πλατεία της πόλης και συμμετείχαν στον χαλκουνοπόλεμο.

Χίος

 Το πιο ιδιαίτερο έθιμο δεν είναι της Κυριακής, αλλά της Δευτέρας του Πάσχα. Οι Χιώτες πάνε… εκδρομή. Την οποία ονομάζουν "μαγείρεμα". Το φαγητό της ημέρας είναι τα "γιαπράκια" από τα νέα αμπελόφυλλα και ρυζόγαλο από τις νεογέννητες κατσίκες. Τα παιδιά ξεχύνονται στον κάμπο και παίζουν παραδοσιακά παιχνίδια: "το σχοινάκια", "τρεις και το λουρί της μάνας", "παπούτσι, παλιοπάπουτσο", οι "προσβολές", τα "σκλαβάκια" και άλλα.

 Στη Σάμο το Πάσχα καίνε τον "τσιφούτη" (Ιούδα) και ακολουθεί λαϊκό τοπικό γλέντι. Οι νέοι φτιάχνουν κούνιες στα δέντρα και κουνούν τις κοπέλες, συνοδεία παλαιών τοπικών τραγουδιών.

 με πληροφορίες από: voria.gr

 πηγή: news247.gr

 Αναστάσιμη προσευχή


Προσευχή 

1. Χριστς νέστη κ νεκρν,
θανάτ θάνατον πατήσας
κα τος ν τος μνήμασι
ζων χαρισάμενος.


2. νάστασιν Χριστο θεασάμενοι, 

προσκυνήσωμεν γιον, Κύριον, 
ησον τν μόνον ναμάρτητον. 
Τν Σταυρόν σου Χριστ προσκυνομεν 
κα τν γίαν σου νάστασιν 
μνομεν κα δοξάζομεν· 
σ γρ ε Θες μν, 
κτς σο λλον οκ οδαμεν, 
τ νομά σου νομάζομεν. 
Δετε πάντες ο πιστοί, 
προσκυνήσωμεν τν το Χριστο γίαν νάστασιν· 
δο γρ λθε δι το Σταυρο 
χαρ ν λ τ κόσμ
Δι παντς ελογοντες τν Κύριον, 
μνομεν τν νάστασιν ατο· 
Σταυρν γρ πομείνας δι᾿ μς, 
θανάτ θάνατον λεσεν.


3. ναστς ησος π το τάφου 

καθς προεπεν, 
δωκεν μν τν αώνιον ζων 
κα μέγα λεος.

Μετάφραση

1.  ησος Χριστς ναστήθηκε φο κατέβηκε κα δίδαξε στος νεκρούς,
καταπατώντας μ
τν θάνατό του τν φυσικν κα τν πνευματικν θάνατον
κα
σ σους βρίσκονταν σ τάφους, ετε φυσικος ετε πνευματικούς,
χάρισε
τσι τν ληθιν ζωή.

2. φο εδαμε τν νάσταση το Χριστο,
ς προσκυνήσουμε τν γιο κα Κύριο,
τ
ν Θεάνθρωπο ησο πο εναι μόνος ναμάρτητος.
Τ
ν Σταυρική Σου θυσία Χριστ προσκυνομε
κα
τν γία σου νάσταση
μνομε κα δοξάζουμε·
διότι σ εσαι Θεός μας,
κα
Θε λλον κτς π σένα δν ναγνωρίζουμε κανένα,
κα
μόνο τ νομά Σου σημαίνει Θες γι μς.
λτε λοι ο πιστοί,
ς προσκυνήσουμε τν γία νάσταση το Χριστο·
φο νάστασή Του πο γινε μετ τν Σταυρική Του Θυσία,
φερε μεγάλη χαρ πο πλώθηκε σ λον τν κόσμο.
Παντοτιν
θ ελογομε τ νομα το Κυρίου,
κα
παντοτιν θ μνομε τν νάστασή Του.
Διότι,
πειδ πέμεινε Πάθη κα Σταυρό π μς γι μς,
κατανίκησε κι
διωξε τν θάνατο.

3. Μ τν νάσταση Του π τν τάφον ησος Χριστς
πως εχε πε πρν τ για πάθη Του,
μ
ς χάρισε τν ληθιν αώνια ζωή
κα
τ μέγα λεος το Θεο στς ταπεινές μας πάρξεις.



Προσευχές μετά το Πάσχα μέχρι την Ανάληψη

Χριστός Ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας
και εν τοις μνήσασιν, ζωήν χαρισάμενος.

Ανάστασιν Χριστού θεασάμενοι.
προσκυνήσωμεν Άγιον, Κύριον, Ιησούν
τον μόνον αναμάρτητον.
Τον Σταυρόν Σου, Χριστέ, προσκυνήσωμεν
και την Αγίάν Σου Ανάστασιν
υμνούμεν και δοξάζομεν.
Συ γαρ ει ο Θεός ημών,
εκτός Σου άλλον ουκ οίδαμεν,
το όνομά σου ονομάζομεν.
Δεύτε, πάντες οι πιστοί, προσκυνήσωμεν
την του Χριστού Αγίαν Ανάστασιν.
Ιδού γαρ ήλθεν δια του Σταυρού
χαρά εν όλω τω κόσμω.
Δια παντός ευλογούντες τον Κύριον,
υμνούμεν την Ανάστασιν Αυτού.
Σταυρόν γαρ υπομείνας δι' ημάς,
θανάτω, θάνατον ώλεσεν.

Αναστάς ο Ιησούς από του τάφου, καθώς προείπεν,
έδωκεν ημίν την αιώνιον ζωήν και το μέγα έλεος.








































Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου